ლევან მოსახლიშვილი - კავკასიის უნივერსიტეტის სამართლის ასოცირებული პროფესორი და EFIX პროექტის ენერგეტიკის ელჩი საქართველოში. ის არის 7 წიგნის, 23 სტატიისა და 14 კვლევის ავტორი ან თანაავტორი.

 

2017 წელს საქართველო შეუერთდა ენერგეტიკულ საზოგადოებას, რის შემდეგაც, ენერგეტიკის სფეროში კანონმდებლობის განხორციელებასთან დაკავშირებით, მოქმედი გახდა ასოცირებული ხელშეკრულების 218-ე მუხლი, რომლის თანახმად, ენერგეტიკის საზოგადოების ქარტიის პირობები და ქარტიის მეშვეობით განხორციელებული ევროკავშირის კანონმდებლობაში შეტანილი ცვლილებები სარგებლობს უპირატესობით ასოცირებული შეთანხმების ენერგეტიკის სფეროში ვაჭრობის თავში მოცემულ პირობებზე. ასოცირებული შეთანხმების XXV დანართში მოცემულია ევროკავშირის შესაბამისი დირექტივებისა და რეგულაციების ჩამონათვალი, რასაც  საქართველოს კანონმდებლობა აუცილებლად უნდა მიუახლოვდეს. ამ ვალდებულების შესრულების უზრუნველსაყოფად, საქართველოს პარლამენტმა მიიღო ”საქართველოს კანონი ენერგოეფექტურობის შესახებ”, რომელიც სრულ შესაბამისობაშია 2012 წლის 25 ოქტომბრის ევროპის საბჭოს ენერგოეფექტურობის 2012/27 / EU დირექტივასთან.

 

კანონის მიზნების შესრულება ხელს შეუწყობს ენერგოეფექტურობის გაზრდას საქართველოში და შესაბამისად, ელექტროენერგიის დაზოგვას ეკონომიკურად და ეკოლოგიურად სუფთა ზომებით. კერძოდ, ეს გამოიწვევს ენერგოეფექტურობის გაზრდას ენერგომომარაგებისა და საბოლოო ენერგიის მომხმარებელთა სექტორებში; ენერგორესურსებზე მზარდი მოთხოვნის რეგულირება და ეკონომიკურად და ეკოლოგიურად გამართული ენერგიის მართვის პრაქტიკის შექმნა; ენერგორესურსების იმპორტზე დამოკიდებულების შემცირება, გარემოს ეკოლოგიური და შენობის შიგნით კლიმატის პირობების გაუმჯობესება, რაც ჯანმრთელობის დაცვის ერთ-ერთი ფაქტორია, სამუშაო შესაძლებლობებისა და სასწავლო დაწესებულებებში სწავლების პროცესის გაუმჯობესება და მოსწავლეების განვითარება.

 

ახალი კანონის ერთ-ერთი ახალი ინსტიტუტი ენერგოეფექტურობის ხელშეკრულებაა. ენერგოეფექტურობის ხელშეკრულება არის მიმწოდებელსა და მიმღებს შორის სახელშეკრულებო ურთიერთობა, რომელიც კონტროლდება და შემოწმებულია ხელშეკრულების მთელი პერიოდის განმავლობაში, მომსახურება ან საქონელი ანაზღაურდება ხელშეკრულებით გათვალისწინებული გაუმჯობესებებით ან / და ენერგიის სხვა შეთანხმებული კრიტერიუმებით, ფინანსური დანაზოგების ჩათვლით. მუხლი ეხება სახელმწიფო შესყიდვების და ენერგოეფექტურობის ხელშეკრულებების დროს გამოყენებულ წესებსა და მასთან დაკავშირებულ პრობლემებს.

 

”ასოცირების ხელშეკრულება ერთი მხრივ, ევროკავშირსა და ატომური ენერგიის ევროპულ თანამეგობრობასა და მათ წევრ ქვეყნებს შორის, და მეორე მხრივ, საქართველოს”, (შემდგომში - ასოცირების ხელშეკრულება) ითვალისწინებს საქართველოს კანონმდებლობის ევროკავშირის მოთხოვნებთან მიახლოებას, რომლის მიზანია ენერგეტიკის სფეროში კონკურენტული ბაზრის შექმნა. ასოცირების ხელშეკრულების XXV დანართი შეიცავს ევროკავშირის დირექტივებისა და რეგულაციების ჩამონათვალს, რომელთა მიახლოებაც სავალდებულოა საქართველოსთვის და რომლებიც მიზნად ისახავს ენერგიის კონკურენტუნარიანი ბაზრის შექმნას. აღსანიშნავია ისიც, რომ 2017 წელს საქართველო გახდა ენერგეტიკული საზოგადოების წევრი სახელმწიფო ოქმის (შემდგომში “ოქმი”) მეშვეობით, რომელშიც განისაზღვრა ევროკავშირის შესაბამისი დირექტივებისა და რეგულაციების განხორციელების გრაფიკი. პროტოკოლის მე -2 მუხლი ითვალისწინებს საქართველოს კანონმდებლობის დაახლოებას ევროკავშირის ენერგოეფექტურობის 2012/27 დირექტივასთან, 2009/125 / EC და 2010/30 / EU დირექტივებში ცვლილებების შეტანას და 2004/8 / EC და 2006/32 / EC დირექტივების გაუქმებას. 

 

ენერგეტიკის საზოგადოებაში გაწევრიანების შემდეგ, ევროკავშირის ენერგეტიკული კანონმდებლობის განხორციელებასთან დაკავშირებით, ძალაში შევიდა ასოცირების ხელშეკრულების 218-ე მუხლი (სქოლიო 31-ის ჩათვლით), რომლის თანახმად, იმ შემთხვევაში, თუ საქართველო გახდება ენერგეტიკული ქარტიის წევრი, ენერგეტიკული ქარტიის ხელშეკრულება ქარტიის მეშვეობით განხორციელებული ევროკავშირის კანონმდებლობაში შეტანილი ცვლილებები სარგებლობს უპირატესობით ასოცირებული შეთანხმების ენერგეტიკის სფეროში ვაჭრობის თავში მოცემულ პირობებზე. ენერგეტიკული ქარტიის ხელშეკრულების მე -3 და მე -5 მუხლების თანახმად, ენერგეტიკული საზოგადოების კომპეტენციაა ევროკავშირის ენერგეტიკის მარეგულირებელი კანონმდებლობის ადაპტირებადი ფორმით განხორციელება. 

 

ამ ვალდებულების შესასრულებლად, საქართველოს პარლამენტმა მიიღო საქართველოს კანონი "ენერგოეფექტურობის შესახებ", რომელიც სრულ შესაბამისობაშია ევროკავშირის 2012/27 / დირექტივასთან ენერგოეფექტურობის შესახებ ". 

 

კანონის მიზანია ხელი შეუწყოს ენერგოეფექტურობის გაზრდას საქართველოს ტერიტორიაზე და შესაბამისად, ენერგიის დაზოგვა ეკონომიკურად და ეკოლოგიურად შესაფერისი საშუალებებით. ამ მიზეზით, კანონი უზრუნველყოფს ძირითადი სამართლებრივი საფუძვლების დამყარებას და ენერგოეფექტურობის განსახორციელებლად აუცილებელი საშუალებების შექმნას, რაც ასევე ხელს უწყობს ენერგიის დაზოგვის მიზნის მიღწევას.

 

ამ მიზნების მიღწევა უზრუნველყოფს ენერგიის დაზოგვის ზრდას და საერთაშორისო ორგანიზაციების წინაშე ვალდებულებების შესრულებას. შესაბამისად, საქართველოს კანონი „ენერგიის დაზოგვის შესახებ“ ითვალისწინებს ენერგოეფექტურობის გაზრდას ენერგიის განაწილების და საბოლოო მომხმარებლის სექტორებში.

 

ასოცირების ხელშეკრულებისა და "ენერგოეფექტურობის შესახებ" საქართველოს კანონის თანახმად, საქართველომ აიღო ვალდებულება გაატაროს ენერგო მომსახურების ბაზრის განვითარების ზომები, ადმინისტრაციული ორგანოებისათვის ვალდებულებების შემოღებით და ასევე ენერგოეფექტურობის შესაბამისი წესების, სახელმძღვანელო პრინციპების, ტექნიკური შესაბამისობის და შესაბამისი კონკურენციის გათვალისწინებით სახელმწიფო შესყიდვების პროცესში. კერძოდ, საქართველომ აიღო ვალდებულება, რომ სახელმწიფო შესყიდვების ფულადი ბარიერები ენერგოეფექტურობის წესების და სახელმძღვანელო პრინციპების დანერგვისა და შესყიდვების ენერგიის ეფექტურად განხორციელების მიზნით, განხორციელდება არაუგვიანეს 2022 წლის 21 მარტისა. 

 

ახალი კანონის ერთ-ერთი ახალი ინსტრუმენტია ენერგოეფექტურობის ხელშეკრულება, რომელიც ინტეგრირებული იქნება სახელმწიფო შესყიდვების სფეროში. იმისთვის, რომ სახელმწიფომ დაამტკიცოს ენერგიის ეფექტურობის წესების და სახელმძღვანელო პრინციპების განხორციელება და მათი პრაქტიკაში განხორციელება, საჭიროა ისეთი სამოქმედო გეგმის შექმნა და დამტკიცება, რომელიც ხელს შეუწყობს ამ შეტყობინებების განხორციელებას. ახალი კანონის ერთ-ერთი ახალი ინსტრუმენტია ენერგოეფექტურობის ხელშეკრულება, რომელიც ინტეგრირებული იქნება სახელმწიფო შესყიდვების სფეროში. იმისათვის, რომ სახელმწიფომ დაამტკიცოს ენერგოეფექტურობის წესების და სახელმძღვანელო პრინციპების პრაქტიკაში განხორციელება, საჭიროა ისეთი სამოქმედო გეგმის შექმნა და დამტკიცება, რომელიც ხელს შეუწყობს ამ ზომების განხორციელებას. ამასთან, გეგმის შექმნამდე მნიშვნელოვანია EPC კონტრაქტის ტიპის შერჩევა, რომელიც შეესაბამება სახელმწიფოს ეკონომიკურ და სამართლებრივ ჩარჩოს. ამ მიზეზის გამო, კანონშემოქმედმა დაადგინა მხოლოდ ზოგადი პრინციპები, რომლებიც მხედველობაში მიიღება EPC ხელშეკრულების პირობებში. კერძოდ, EPC ხელშეკრულების პირობების თანახმად, გათვალისწინებული უნდა იქნეს შემდეგი პირობები:

 

• განსახორციელებელი ენერგოეფექტურობის ღონისძიებების მკაფიო და გამჭვირვალე ჩამონათვალი და მათი შედეგები;
• გარანტირებული ენერგიის დაზოგვა და მათი ფინანსური ღირებულება, რაც მიიღწევა EPC ხელშეკრულების პირობების შესრულებით;
• ენერგიის დაზოგვის გაანგარიშებისა და დადასტურების პირობები, პერიოდები, როდესაც მათ წინა პერიოდებს შეადარებენ, ენერგიის დაზოგვის დადასტურების მეთოდოლოგია, თითოეული მხარის მიერ წარდგენილი მტკიცებულება, ხარისხის კონტროლი და ინვესტორის მიერ წარდგენილი გარანტიები;
• დებულებები ენერგიის მოხმარების ნორმალიზაციისა და ენერგიის დაზოგვის ფინანსური ღირებულების კორექტირების შესახებ;
• ხელშეკრულების ხანგრძლივობა, განხორციელების ეტაპები და გამაფრთხილებელი შეტყობინების პირობები;
• ხელშეკრულების მხარეების ვალდებულებებისა და მათი შესრულების პოტენციური რისკების მკაფიო და გამჭვირვალე ჩამონათვალი;
• დეტალური ინფორმაცია ხელშეკრულების მხარეებისათვის პასუხისმგებლობის დაკისრების შესახებ ხელშეკრულების პირობების დარღვევის გამო;

 

EPC ხელშეკრულების პირობებში ცვლილებების შეტანის პროცედურა. 

 

ეს ზოგადი პირობები სავალდებულოა როგორც კერძო, ასევე საჯარო EPC კონტრაქტებისთვის.

 

მეორე მხრივ, სექტორებთან დაკავშირებული პროცედურები შეიძლება განსხვავებული იყოს. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ შესაბამისი პროცედურები განისაზღვროს სახელმწიფო სექტორში - სახელმწიფო შესყიდვების ხელშემკვრელი ორგანოებისთვის, რადგან ისინი მოქმედებენ საჯარო სამართლის სფეროში და მათ მნიშვნელოვანი როლი უნდა შეასრულონ ენერგიის დაზოგვის ეროვნული მიზნობრივი ნიშნის მისაღწევად.

 

სახელმწიფო სექტორში, შესყიდვების პროცედურა უნდა შეესაბამებოდეს სახელმწიფო შესყიდვების ეროვნულ კანონმდებლობას (ემყარება ევროკავშირის საჯარო სექტორის დირექტივას 2004/18 / EC). EPC ხელშეკრულება კომპლექსურია და როგორც წესი, მოიცავს სამივე ტიპის საზოგადოებრივ კონტრაქტს: საზოგადოებრივი მიწოდების ხელშეკრულება, საზოგადოებრივი სამუშაოების ხელშეკრულება და საჯარო მომსახურების ხელშეკრულება.

 

EPC შესყიდვებისთვის, რომლებიც კომისიის რეგლამენტით ((EU) No 1336/2013) დადგენილ ღირებულებებს აღემატება, კონტრაქტის ადრინდელ პუბლიკაციაში შეთანხმებული პროცედურა გამოიყენება შემდეგი მიზეზების გამო:

 

• ცალკეული ტენდერების (ე.ი. სატენდერო წინადადებების) შეცვლა შესაძლებელია ტენდერებთან (ე.ი. პრეტენდენტებთან) მოლაპარაკებების დროს, დაჯილდოების პროცედურის ფარგლებში
• საჯარო სექტორის დირექტივის თანახმად, დაჯილდოების ამ ტიპის პროცედურა შეიძლება გამოყენებულ იქნას მხოლოდ გამონაკლისების შემთხვევებში, ”როდესაც სამუშაოების, მასალების ან მომსახურების ხასიათი ან მათთან დაკავშირებული რისკები არ იძლევა წინასწარი საერთო ფასების დადგენის უფლებას”

 

ალტერნატივა - ღია პროცედურა - არ არის შესაფერისი EPC– სთვის დამახასიათებელი კომპლექსური დიზაინის გადაწყვეტისთვის, რადგან ამ პროცედურის ფარგლებში კონკრეტული ტენდერების შინაარსი შეიძლება არ შეიცვალოს ტენდერების წარდგენის შემდეგ.

 

EPC მეთოდის გამოყენება საჯარო სექტორში უნდა დაიწყოს შენობის მფლობელის თანხმობით EPC პროექტზე. ESCO– ს თვალსაზრისით, აუცილებელია გარკვეული გარანტია შენობის გამოყენების სამომავლო წესის შესახებ, რომელიც მიიღება მესაკუთრის მიერ, ვინც უფლებამოსილია დაამტკიცოს კლიენტის (ხელშეკრულების დამდები ორგანოს) მომავალი ვალდებულებები.

 

პირველ ნაბიჯად, სახელმწიფო შესყიდვების პროცედურა ოფიციალურად უნდა გამოცხადდეს. ხელშეკრულების შესახებ შეტყობინების გამოქვეყნება წარმოადგენს წინასწარი შეტყობინებას პოტენციურად დაინტერესებული კომპანიებისთვის. განცხადება უნდა შეიცავდეს ზოგად ინფორმაციას შესყიდვის ტიპის, ასევე პოტენციური განმცხადებლების საჭირო კვალიფიკაციის შესახებ.

 

EPC სახელმწიფო შესყიდვების პროცედურის მეორე ეტაპია ESCOs ‘ინტერესის გამოხატვის წინასწარი კვალიფიკაცია’. ამ ეტაპზე კომპანიები რეაგირებენ ხელშეკრულების შესახებ განცხადების გამოქვეყნებაზე და გამოხატავენ ინტერესს, მონაწილეობა მიიღონ შესყიდვების პროცედურაში.

 

ისინი წარმოადგენენ ტენდერებს და ამტკიცებენ წინასაკვალიფიკაციო მოთხოვნების შესრულებას, რომლებიც უნდა დააკმაყოფილონ ტენდერის წარდგენით დაინტერესებულმა ESCO-მ.

 

ჩვეულებრივ, ინერგება შემდეგი საკვალიფიკაციო კრიტერიუმები:

 

• ფუნდამენტური წინასაკვალიფიკაციო კრიტერიუმები (პასუხისმგებელი პირის ნასამართლეობის ცნობა).
• პროფესიული კრიტერიუმები (კომპანიების რეესტრში შესვლის დამადასტურებელი სერტიფიკატი, სავაჭრო ხელშეკრულების შესასრულებლად აუცილებელი სავაჭრო ნებართვები, პროფესიული ორგანიზაციების მიერ გაცემული სერტიფიკატები და ა.შ.).
• ფინანსური და ეკონომიკური კრიტერიუმები (მესამე მხარის პასუხისმგებლობის დაზღვევის დამადასტურებელი დოკუმენტები, განმცხადებლის საქონელბრუნვა ბოლო საანგარიშო პერიოდში, კომპანიის ეკონომიკური და ფინანსური მდგომარეობის დამადასტურებელი დოკუმენტები, მაგალითად: ბალანსი, მოგება-ზარალის განცხადება და ა.შ.).
• ტექნიკური კრიტერიუმები (ახლად დადებული არსებითი ანალოგური ხელშეკრულებების ჩამონათვალი, განმცხადებლისთვის ხელმისაწვდომი ტექნიკური საშუალებების აღწერა და განმცხადებლის ტექნიკური შესაძლებლობების დამადასტურებელი სხვა დოკუმენტები, როგორიცაა ხარისხის სერტიფიკაცია (ISO 14000).
• ამ დოკუმენტებს ამოწმებს კლიენტი (ხშირად წარმოდგენილია შუამავალის მიერ). შემდეგ მხოლოდ განმცხადებლებს, რომლებიც აკმაყოფილებენ ყველა განსაზღვრულ კრიტერიუმს, იწვევენ პირველადი ტენდერის წარსადგენად. 

 

EPC სახელმწიფო შესყიდვის პროცედურის მესამე ეტაპი არის პირველადი ტენდერების წარდგენის მოწვევა და სატენდერო დოსიეს გამოქვეყნება. ჩვეულებრივ, საჯარო დაწესებულებები, როგორც მომხმარებლები, ითხოვენ შემდეგი კომპონენტების ენერგეტიკულ მომსახურებაში შეტანას: ენერგიის დაზოგვის ღონისძიებების დეტალური შემოთავაზება (ESM), ღრმა ტექნიკური აღწერილობის ჩათვლით; შემოთავაზებული ღონისძიებების შეძენა და გაყვანა; ინვესტიციების დაფინანსება (ზოგიერთ მომხმარებელს შეუძლია აირჩიოს პროექტის თანადაფინანსება); დამონტაჟებული აღჭურვილობის გარანტია, დაზიანებული კომპონენტების შეკეთების ჩათვლით; გარანტირებული ენერგიის დაზოგვა, გაზომვა და შემოწმება შეთანხმებულ პერიოდებში.

 

სახელმწიფო შესყიდვების კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი პრინციპია შეფასების მეთოდოლოგიისა და კრიტერიუმების დადგენის გზა. ჩვეულებრივ შემთხვევაში, EPC ხელშეკრულებას ხელს აწერენ კერძო სამართლის იურიდიული პირები, რომლებიც არ არიან სახელმწიფო შესყიდვების წესების შემსრულებელი ორგანოები. შეფასების მეთოდოლოგიასა და კრიტერიუმებს ქმნის და ამოწმებს შუამავალი, რომელიც ახორციელებს საკონსულტაციო მომსახურებას EPC კლიენტისთვის შესყიდვების მიზნით; შესაბამისად, მნიშვნელოვანია, რომ სახელმწიფო შესყიდვების შეფასების მეთოდოლოგიის და კრიტერიუმების გათვალისწინებით, ერთი ან მეტი კონსულტანტი გაითვალისწინებს საერთო პრინციპებს, მაგალითად, კონსოლიდირებული ტენდერის საფუძველზე შერჩეული კონსულტანტის დახმარებით.

 

ვინაიდან შეფასების კრიტერიუმები და მათი წილი უნდა იყოს ერთი და იგივე ნიშნული თითოეული შესყიდვისთვის, დაფინანსების მოდელის გათვალისწინებით, ისინი მითითებული უნდა იყოს თითოეულ სატენდერო დოკუმენტაციაში. სახელმწიფო ორგანოებს, რომლებიც მონაწილეობენ სახელმწიფო შესყიდვების მიმდინარე პროცედურებში, არსებული რესურსების გათვალისწინებით, არ გააჩნიათ შესაძლებლობა განსაზღვრონ როგორც ფინანსური, ასევე რაოდენობრივი (მაგალითად ენერგიის დაზოგვა ან გამონაბოლქვი) და ხარისხის კრიტერიუმები (მაგალითად, ენერგიის მართვის დონე, ტექნოლოგიური აღჭურვილობის ხარისხი და ა.შ.).

 

ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, ამ პროცედურების სწორად განხორციელება და შემდგომ EPC ხელშეკრულების ხელმოწერა მოხდება სახელმწიფოს მთლიანი შესყიდვების სისტემის მეშვეობით, იმის გათვალისწინებით, რომ საქართველომ აიღო ვალდებულება ენერგოეფექტური პოლიტიკის გატარებაზე იმ შენობებზე, რომლებიც ადმინისტრაციული ორგანოების მფლობელობაში არიან. კერძოდ, ყოველწლიურად, საქართველოს მთავრობამ უნდა უზრუნველყოს ადმინისტრაციული ორგანოების კონტროლის ქვეშ მყოფი მთლიანი ფართის მინიმუმ 1% –ის განახლება, რომლებიც ითხოვენ გათბობას ან კონდიცირებას საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მინიმალური ენერგეტიკული მოთხოვნების მიღწევით და უზრუნველყოს ენერგიის მართვის სისტემის დანერგვა შენობებში, რომლებსაც ფლობენ ადმინისტრაციული ორგანოები.

 

EPC კონტრაქტების განხორციელებამდე და სახელმწიფო შესყიდვების სფეროში მათ ინტეგრირებამდე, საქართველომ თავიდან უნდა შექმნას EPC ბაზრის განვითარების სტრატეგია, რომელიც მოიცავს: არსებული ბარიერების გადალახვას; არსებული ინფორმაციისა და ნოუ-ჰაუს გავრცელების საშუალებებს; EPC გამჭვირვალობისა და ნდობის მხარდაჭერას; EPC– ის განხორციელებას საჯარო სექტორში.

 

როგორც საჯარო, ისე კერძო სექტორისთვის, EPC- ის ერთ-ერთი მთავარი სისუსტე არის ის, რომ ეს არის რთული ხელშეკრულება, რომელიც განსაზღვრავს ძირითად მოხმარებას. გარდა ამისა, ეს მოითხოვს პროცედურების არსებობას როგორც კერძო, ისე საჯარო დაწესებულებაში, რაც ხელშეკრულების დადებისათვის აუცილებელია. ამიტომ მნიშვნელოვანია შესაბამისი ტრენინგების განხორციელება სფეროში და შესაბამისი ადამიანური რესურსების მომზადება.

 

გარდა ამისა, მნიშვნელოვანია იმ საკითხების მოგვარება, სადაც EPC ხელშეკრულება ხდება სახელმწიფო სექტორში (როგორც სახელმწიფო, ისე მუნიციპალურ დონეზე), რადგან დამხმარე მექანიზმების დაყოფა ყოველთვის აქტუალური ხდება, განსაკუთრებით იმ შემთხვევებში, როდესაც იმავე სივრცეში განსხვავებულად განლაგებულია საჯარო ან საჯარო და კერძო პირები, აგრეთვე, როდესაც შენობის მეპატრონე არის სახელმწიფო შესყიდვების წესების ან კერძო სუბიექტის სხვა ხელმომწერი პირი და მათი შეხედულებები ენერგოეფექტურობაზე განსხვავდება სხვა სახელმწიფო შესყიდვების ხელმომწერი ორგანოების ან სახელმწიფოებისგან.

 

ზოგადად, ევროპაში საჯარო სექტორში ენერგო ხარჯების შემცირებამ აჩვენა, რომ ეს იწვევს დაფინანსების შემცირებას, რაც თავის მხრივ ხელმომწერ პირებში არ იწვევს მოტივაციას EPC  პროექტების მიმართ. კონკრეტული ადმინისტრაციული წესების გათვალისწინებით, რომლებიც გამოიყენება კონკრეტულ ქვეყანებში, ზოგიერთ ხელმომწერ ორგანოს უფლება აქვს შეინარჩუნოს სარგებელი, რომელიც მიიღწევა ხარჯების დაზოგვის გზით; ამასთან, სხვა ხელისუფლებას არ აქვს ეს უფლება. ხელმომწერ ორგანოებს უფლება აქვთ მოაგვარონ ეს პრობლემა წინასწარი მოლაპარაკებების ეტაპზე, თუმცა შესყიდვების პროცედურებში შესაბამისი ცვლილებები კვლავ მნიშვნელოვანია ამ ტიპის კონტრაქტების ხელმოწერის სპეციფიკის გათვალისწინებით. გარდა ამისა, როგორც სახელმწიფო, ისე მუნიციპალურ დონეზე უნდა იქნას მიღებული გადაწყვეტილება, დაზოგილი თანხა დარჩება თუ არა ხელშემკვრელ ორგანოს ხელშეკრულების მთელი პერიოდის განმავლობაში.

 

მაგალითად, ჩეხეთში, საავადმყოფოებს, როგორც წესი, შეუძლიათ შეინახონ დანახარჯები (რაც გამოწვეულია მაღალი ავტონომიურობითა და დამოუკიდებლად პროექტების შემუშავების შესაძლებლობით), ხოლო საგანმანათლებლო შენობებს (სკოლებს) არ აქვთ წვდომა იმ დანაზოგებზე, რომლებიც განაწილებულია მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტში. ასევე მისაღებია, როდესაც მფლობელი და ბიუჯეტის კურატორი ანაწილებენ პროექტთან დაკავშირებულ ხარჯებსა და დანაზოგებს. 

 

ზემოხსენებული მიზეზების გამო, იმისათვის, რომ საქართველომ შეასრულოს საერთაშორისო ვალდებულებები ენერგოეფექტურობის მხრივ - EPC კონტრაქტების ხელმოწერისა და სახელმწიფო შესყიდვებში მათი ინტეგრაციის გზით, საჭიროა:

 

• EPC განხორციელების პროცედურის გამარტივება სახელმწიფო შესყიდვების პროცესში, ადეკვატური, შესაბამისი სისტემის დანერგვა, რომელიც დაფუძნებულია სახელმწიფო შესყიდვების გამჭვირვალეობაზე, რომელიც მოიცავს პროცედურულ ასპექტებს, პროექტის შესაბამისი რეგისტრაციის, მონიტორინგისა და ეფექტურობის შეფასებას
• წახალისების პრობლემის აღმოფხვრა, საჯარო სექტორში EPC პროექტების განსახორციელებლად. ეს საშუალებას მისცემს საზოგადოებრივ სექტორებს შეინარჩუნონ გამოყოფილი ბიუჯეტი ხარჯების შემცირების შემდეგ და დააფინანსონ EPC პროექტები თვით EPC პროექტების მიერ დაზოგილი ხარჯებით

 

სტატია შემუშავდა EFIX პროექტის ფარგლებში (ენერგიის დაფინანსების ნაზავი, კერძო სექტორის დაფინანსების გასააქტიურებლად მდგრადი ენერგიის პროექტში გაზრდილი ინვესტიციების ჩასატარებლად), რომელიც დაფინანსდა ევროკავშირის Horizon 2020 კვლევისა და ინოვაციების პროგრამის მიერ 2018 წელს.

 

იხილეთ სტატია.

 

პროექტის შესახებ დამატებითი ინფორმაციისთვის იხილეთ პროექტის ვებ–გვერდი.